Documenten

Document nr 1.

Bezoek aan Sonsbeck 07 juli 2006

Gesproken met:
Dhr. Kerstgens, 0049-2838-1855 historische vereniging Sonsbeck
Dhr. Maximilian Bittner, historische vereniging Sonsbeck
Mw. Caroline v.d. Meulen-Doorman historische vereniging SonsbeckNederlandse historica.
Dhr. Peters. 0049-2838 360 gemeente Sonsbeck
Alle bovenstaande personen geven aan niet te weten van enige band van Sonsbeck met het bestaan van de midwinterhoorn.
Ben Jonker met dhr. Kerstgens

Document nr. 2.

Document nr. 3 – Het antwoord van Prof.Dr.H.L. Cox

Geachte heer Jonker,

Niet helemaal tevergeefs heb ik gepoogd het raadsel betreffende de midwinterhoorn in Sonsbeck op te lossen. Het was een puzzel daar Everhard Jans – voor zover ik het nu kan beoordelen – er zonder zorgvuldig te citeren nogal lustig op los fabuleerde*.
De Feiten: Matthias Zender schrijft in 1965 in zijn artikel “De culterele stelling van Westfalen naar de verzamelingen van de atlas der Duitse volkskunde” ( In: het deel Westfalen, band IV,2: Bijdrage tot volkskunde en bouwgeschiedenis, Munster 1965, S.2-69) (= herdruk in: Vaste vormen en veranderingen**. Verhandeling tot Rijnlands-Westfaalse volkskunde en cultuurgebiedonderzoek, heruitgegeven van H.L. Cox en Günter Wiegelmann, Bonn 1977) : (ik citeer naar de herdruk pag. 44, voetnoot 68) : Dat in de middeleeuwen wijdverbreide Midwinterhoorn (Sonsbeck am Niederrhein 1485) is noch*** bij Jostes S. 88 melding gemaakt.

Van een door Zender ontdekte “oorkonde”**** is hier geen sprake. Men zou kunnen aannemen dat Zender “Sonsbeck 1485” bij F. Jostes ( Westfaalse klederdrachtenboek, Bielefeld 1904) gevonden heeft, men kan echter ook vermoeden dat hij alleen erop gewezen heeft dat de midwinterhoorn ook door Jostes genoemd wordt. In de tweede druk van Jostes (zie fotokopie) wordt Sonsbeck echter niet genoemd, ook niet in de voetnoten! Jostes noemt wel Bawinkel bij Lingen (anno 1655)****.Waar de reeds enige tijd overleden Matthias Zender zijn wijsheid betreffende Sonsbeck vandaan had, blijft een open vraag.

Met vriendelijke groet,

Prof.Dr.H.L. Cox, ((9Volkskundliches Seminar der Universität Bonn. Am Hofgarten 22, D-53113 Bonn. Rheinbach 20.7.20069)

Document 4

Kaart van Everhard Jans na een gesprek met hem November 2006.

Ingekorte reactie na een bezoek aan de Stichting Midwinterhoornblazen Twenthe

Document 5

Document 6

Vervolg brieven Kotten:

De boerderij waar Kunners woonde bezocht op 17 oktober 2017
Haverkampstegge 6 Kotten, dicht bij de grens.

Document 7

Onderwerp:	RE: Midwinterhoornblazen in de oorlog
Datum:	Tue, 22 Nov 2016 14:02:16 +0000
Van:	Marieke Zoodsma <m.zoodsma@niod.knaw.nl>
Aan:	ben.jonker@kpnmail.nl<ben.jonker@kpnmail.nl>

Geachte heer Jonker,

Zoals uit de krantenartikelen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog is af te leiden, werden er nog midwinterhoornwedstrijden gehouden:
http://www.delpher.nl/nl/kranten/results?query=midwinterhoorn&facets%5Bperiode%5D%5B%5D=1%7C20e_eeuw%7C1940-1949%7C&page=2&coll=ddd
Een officieel verbod zal er dus niet zijn geweest, en wellicht ook wel geen stop?
Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groet,
Marieke Zoodsma

Marieke Zoodsma MA | Information-/Collectionspecialist | Herengracht 380, 1016 CJ Amsterdam (NL) | Telephone +31 (0)20523 38 00 | Email m.zoodsma@niod.knaw.nl| www.niod.nl
NIOD is part of the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences.
Een van de advertenties:
Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant 01-06-1942

Document 8

Bisschop van Munster
Van: Köster, Norbert <n.koester@uni-muenster.de>
Verzonden: zaterdag 5 februari 2022 19:08
Aan: b.l.jonker@kpnmail.nl
Onderwerp: Re: FW: Midwinterhoorn

Sehr geehrter Herr Jonker,
Vielen Dank für Ihre Nachricht. Das Mittwinterhornblasen war tatsächlich auch im Münsterland ein Brauch, vor allem im Achterhoek, aber auch anderen Orten an der niederländischen Grenze wie z. B. Langenhorst.
Zu Ihren Fragen:
Bawinkel gehörte 1655 politisch zum Amt Meppen des Niederstiftes Münster. Die Grenze zwischen den Niederlanden und dem Fürstbistum Münster lag dort, wo auch heute die Grenze zwischen den Niederlanden und Deutschland ist.
Kirchlich gehörte Bawinkel bis 1668 zum Bistum Osnabrück, dann bis 1803 zum Bistum Münster und seitdem wieder zum Bistum Osnabrück.

Ob sich die Bischöfe von Münster mit dem Brauch des Mittwinterblasens beschäftigt haben, weiß ich nicht. Schriftliche Quellen gibt es dazu meines Wissens nicht.
Sicher hatte zumindest ein Bischof von Münster indirekt einen positiven Einfluss auf das Mittwinterhornblasen. Bischof Christoph Bernhard von Galen (1650-1678) förderte im Zuge der Gegenreformation das deutsche Kirchenlied und gab 1677 ein “Münsterisch Gesangbuch” heraus. Damit wurde auch bei Katholiken das Singen deutscher Advents- und Weihnachtslieder im Gottesdienst üblich. Sicher haben die katholischen Mittwinterhornbläser schon zu dieser Zeit angefangen, diese Kirchenlieder zu spielen und den Gesang zu begleiten. Sie wurden fester Bestandteil auch der kirchlichen Weihnachtsbräuche. Insofern kann das Mittwinterhornblasen indirekt eine Förderung durch den Münsteraner Bischof bekommen haben.
Mit freundlichen Grüßen aus Münster
Norbert Köster
Prof. Dr. Norbert Köster
Seminar für Historische Theologie und ihre Didaktik
Johannisstr. 8-10
48143 Münster
Tel. +49 251 83-25057