Elke uitleg van het doel van het blazen op de midwinterhoorn is er één van een boodschap.
De oudste vorm spreekt over de zonnewende. Mooi is dit omschreven in het Graafschaps gezegde:
Zee blaost um de beurte de bosschop vèdan
Dät ’t duuster mut gaon want ’t lich kump d’r an
De blaasperiode valt in de donkerste tijd van het jaar. In 1985 schreef de Twentse folklorist Adriaan Buter “Dat het Twentse midwinterhoornblazen geen heidens maar een Christelijk gebruik is, valt niet weg te poetsen”.
Aannemelijk is dat het blazen evenals de viering van Kerst later in het Licht is komen te staan van de geboorte van Christus. De Eper blazers kunnen zich prima in beider uitleg vinden. Zo respecteren wij óók op de Veluwe de traditie in Twente en de Achterhoek dat er alleen in de periode van de eerste Adventszondag tot en met Driekoningen buiten mag worden geblazen.
Over het algemeen wordt de “Olde Roep” geblazen of een lichte variatie daarop. Hier staat het schematisch weergegeven, de midwinterhoorn is immers geen muziekinstrument met vaste tonen.
Vanuit de basistoon (het vierkantje) blaas je telkens de volgende natuurtoon Je eindigt altijd met het blazen van 2 x de 2 laagste tonen om aan te geven dat dit het einde van jouw boodschap is en dat een andere blazer kan terugblazen.
Een heel andere manier van een boodschap communiceren kwam in het verleden ook veel voor.
- In de grenssteek waarschuwden smokkelaars elkaar als de douaniers op controle gingen
- maar ook boeren gebruikten de hoorn om elkaar boodschappen te sturen (er was immers geen telefoon) omdat ze hulp nodig hadden bij een koe die moest kalven of dat er een dokter gehaald moest worden.
- Het verhaal gaat dat in de tweede Wereldoorlog het gebruik van de hoorn door de Duitsers verboden werd omdat zij bang waren voor het overbrengen van geheime boodschappen tussen verzetseenheden of burgers die onderduikers in huis hadden elkaar op deze manier waarschuwden. Wij hebben niet kunnen achterhalen of dit werkelijk zo gebeurd is. (Zie correspondentie hierover onder Historie )
